Renkler ve bizde uyandırdıkları hisler
Renk kavramı ve kişilerde uyandırdıkları hisler kişilerin geçmiş yaşantıları ve tecrübeleri, kültürel farklılıklar gibi etkenlere göre öznel olabilir. Bu sebeple bu yazımızda genel kurallar göz önüne alınarak renk teorisinin bize anlattıklarını aktarmaya çalışacağız.
Grafik tasarımın ilk aşaması planlamanın en önemli bölümlerinden biri renk seçimidir. Firmanın kurumsal kimliği, müşteri istekleri, renk teorisi gibi bir çok etkene bağlı olarak tasarım için kullanılacak renkler belirlenir.
Web sitelerine baktığınızda tüm doktor, hastane vb. medikal sitelerin mavi tonlarını kullandığını, kozmetik sitelerinin yeşil ağırlıklı tasarımlara odaklandıklarını far kederseniz. Tüm bunların altında renkler ve bizde uyandırdıkları hisler yatmaktadır.
KIRMIZI RENK ANLAMI
Kırmızı ateş ve kan rengidir. Bu sebeple enerji, savaş, tehlike, güç, ihtiras, aşk gibi duyguları harekete geçirmektedir. Kırmızı ayrıca savaş rengidir. Kızıl gezegen Mars adını Roma savaş tanrısından alır, ancak başka kültürlerin savaş tanrılarının da ismini taşımıştır. Babilliler ona Nergal derdi, Eski Yünan’daki ismi ise “Ares Yıldızı” idi. Ayrıca gayrı meşru tutkuyu temsilen, kırmızı gül, doğurganlı ve yeniden ateşten doğuşu temsilen Phonenix, saldırganlık gibi kana susamışlığı ifade eden kan kırmızısı bilinen yaygın kullanımlarındandır.
Duygulara güçlü şekilde hitap eden kırmızı bu sebeple trafik lambalarında, itfaye arabalarında, söndürücüler üzerinde sıklıkla kullanılarak hem farkındalık hemde cesaret duygularının öne çıkmasını sağlamaktadır.
Web tasarımında kırmızı renk “hemen al”, “buraya tıklayın”, “ayrıntılar” gibi hemen karar verme yetisinin gösterilmesini amaç edinmektedir. Reklamcılık sektöründe erotik çağrışımlarda bulunmak içinde sıklıkla başvurulan bir renktir.
Kırmızı rengin tonları olarak koyu kırmızı kızgınlık, güç, intikam, yöneticilik, cesaret için kullanılırken, kahverengi stabillik ve erkeklik niteliklerini ifade etmektedir.
TURUNCU RENK ANLAMI
Turuncu rengi kırmızının enerjisini ve sarının mutluluğunun bir karışımıdır. Zevk, eğlence, güneşli bir gün hissi gibi duyguları ifade eder. Şevk,mutluluk,yaratıcılık, çaba, çekicilik, başarıyı temsil etmektedir. Kırmızı ve sarı rengin karışımı olan Turuncu rengi, kırmızının tutkusuyla, sarının ruhaniliği arasında bir denge görevi görmektedir.
Dünyevi zevklerden vazgeçişin ifadesi olarak Budis keşişler Turuncu rengi kıyafetlerinde, Romalı gelinler evliliğin sürekliliği için gelinklerinde turuncuyu kullanırlardı. Ayrıca sadakatin simgesi olarakta lal taşı da turuncu rengi seçmektedir.
İnsan gözüne anatomik olarak turuncu sıcak bir renktir. Isı hissi vermektedir. Kırmızı kadar agresif olmasa da gençlere seslenmekte kullanılmaktadır. Gıda sektöründe ise sağlıklı içeçek ve yiyecekleri çağrıştırır.
Web sitesi tasarımlarında ana renk olarak genellikle oyuncak firmaları ve gıda endüstrisi tarafından tercih edilmektedir.
SARI
Sarı kuvvetli bir şekilde güneşi temsil eden bir renktir. Eğlence, mutluluk ve enerji duygularını harekete geçirir.
Dikkat çekmek için taksilerde, kullanılmaktadır.Yapılan araştırmalara göre sarı renk ile boyanmış bebek odalarında ki bebeklerin daha fazla ağladığı görülmektedir. Siyah ile beraber uyarı niteliğinde kullanılmaktadır. Ayrıca negatif olarak korkaklık içinde sarı renk çağrışımı yapılabilmektedir.
Dikkat çekici çocuk oyuncakları tasarımı, inşaat sektörü, iş makinaları gibi firmlar bu rengi tercih etmektedir.
Sarı tüm uyandırdığı pozitifliğin dışında tasarım açısında dikkatli kullanılması gereken bir renktir. Çocuksuluğu ifade ettiği için erkekleri ilgilendiren ürünlerde kullanılması tercih edilmez.
YEŞİL
Doğanın rengi yeşil, büyüme, uyum, tazelik, üretkenlik gibi kavramları temsil etmektedir. Güvenlik hissi ile güçlü bir bağı vardır. Paralarda koyu yeşilin kullanılma nedeni budur.
Yeşil insan gözüne sakinlik veren duyguları aktarır. Kırmızının tehlike uyrasına karşın güvenliği temsil eder. Bu sebeple trafik ışıklarında veya bir şeyin doğru çalıştığını dijital olarak göstermede kullanılır.
Güçlü bir güvenlik hissi uyandırdığı için web tasarımında ilaç firmaları, doğa dostu belirteçleri, doğal ve organik besin çağrısı yapan gıda firmaları yaygın olarak kullanmaktadır.
MAVİ
Mavi gökyüzü ve denizin rengidir. Derinlik , güven, durağanlık, bilgelik, güven, doğruluk, cennet gibi kavramları ifade ederken kullanılır.
Mavi rengin ayrıcı tıbbi olarak insan metabolizmasını yavaşlattığı ve rahatlatıcı bir his verdiği düşünülmektedir.
Mavi rengi web tasarımında temizlik gerektiren hastane, laboratuvar gibi firma sitelerinde, su , votka, temizlik ürünleri, hava temizleyici satışı ve üretimi ile uğraşan firmalar için önerilebilir. Ayrıca soğuk bir renk olmasından dolayı yüksek teknolojik ürünlerin tanıtımında da kullanılmaktadır.
BEYAZ
Beyaz mükemmelliğin, masumiyetin, ışığın, saflığın rengidir. Siyah renge karşı tamamen pozitif yüklü bir renktir.
Reklamcılıkta temizlik ve soğukluk için sıklıkla kullanılır. Yüksek teknolojik ürün tanıtımlarında basitliği belirtmede, hastane, doktor ve steril ortam gerektiren firmaların web sitelerinde mutlaka kullanılır.
SİYAH
Korku, bilinmezlik, güç, ölüm, zariflik ve şıklık gibi kavramların tasvirlerinde siyah renge başvururuz.
Web tasarımında siyah diğer renkleri öne çıkarmasından dolayı yoğun olarak kullanılmaktadır. Fotoğrafçı sitelerinde, resim ve galeri sitelerinde, spor arabaların temsilinde sıklıkla başvurulan bir renktir. Kırmızı veya turuncu ile karışımı çok güçlü ifadelerin ortaya çıkmasını sağlar.
GRİ
Gri renk ve bizde uyandırdıkları hisler
Gri renk gündelik yaşantımızda sıklıkla rastladığımız bir renktir. Ton sıkalasının çok geniş olması rengin her tasarımda kullanılabilmesine olanak vermektedir. Gri renk profesyonelliği ve ciddiyeti temsil eder. Olgunluk ve sorumlukluk rengidir. Pozitif çağrışımları ; resmiyet, güvenilirlik, mesulit olabilirken, negatif çağrışımları duygusuzluk, tutuculuk ve kararsızlıktır.
Grafik ve Mimari tasarımlarda gri rengi yaygın olarak kullanılmaktadır. Beyaz ve siyah arasında kalan bölgenin tamamı Gri Rengi ait olduğunu düşünürsek renk hayatımızın güzel bir parçası.
PEMBE
Batı kültüründe pembe genellikle dişiliği ve tenselliği ifade eder. Batı’da kız bebekleri genellikle pembe giydirilir. Pembe oyuncaklar kız çocukların oyuncakları olarak tanımlanır. Pembe rengin insanlar üzerinde sakinleştirici ve yatıştırıcı etkisi vardır. Fakat pembe rengi üzerinde yapılan bir çalışmaya göre Pembe rengi’nin sakinleştirici etkisi çevresel koşulların etkisinin olduğunu ispatlamıştır. Mesela hücrelerinin belirli bölgelerinde pembe renk kullanılan tutukluklar daha tedirdiğin ve saldırgan olduğu görüşmüşter.
Web tasarımda pembe renkli siteler genellikle çocuklar ve kadınsal ürünlerin yer aldığı sitelerde kullanılırken, yaratıcı tasarım ajansları yine Pembe rengine başvurabilmektedir.
MOR VE EFLATUN
Eskiden elde edilmesi zor olması sebebiyle mor renkli giysiler zenginlerin ayrıcalığıydı. Mor renk doğada diğer renklere oranla daha az rastlanır. Bu sebeple bu rengi ortaya çıkartmak daha fazla çaba gerektirir. Eskiden bu yana mor rengi gücün, varlığın ve lüksün sembolü olmuştur. Mor renginin ayrıca ılımlılık etkisi de vardır.
15.yy’da Antik Fenikeliler Tyre şehrinde deniz salyangozlarından elde ettikleri “Mor Renk Tonu” günümüzde Tyriyan Mor’u olarak kullanılmaktadır.
KAHVERENGİ
Kahverengi diğer türevleri gibi hem olumlu hem de olumsuz çağrışımlarda bulunabilmektedir. Güç ve güvenilirlikle bağlantı kurabilen kahverengi, toprak çağrışımı güvenlik ve emniyet duygusunu kapsaya bilmektedir. Rengin olumsuz çağrışımları ise genellikle yalnızlık, üzüntü ve toplumdan izole olma ile ilgilidir.
Feng Shui sisteminde kahverengi, ahşabın rengidir ve enerjisi yüksek doğallığı simgelemektedir. Diğer elementler ile birlikte kullanımı dekorasyonda dengeyi sağlar.
Kahverengi Mavi ile birlikte sıklıkla toprak-su ilişkisini betimlemede kullanılabilmektedir. Ayrıca kahve, çikolata ile bağlantısı gıda sanayisinde yaygın olarak kullanılmaktadır.
Bilimsel Araştırma
20 ve 56 yaşları arasında 36 kadın 36 erkek yetişkin üzerinde renkler ve renklerin duyguları temsiliyeti konulu bilimsel araştırmaya göre yetişkinlerin negatif duygularını en çok temsil eden renk olarak “SİYAH” rengi seçtiği, Pozitif duyguları için ise “YEŞİL” rengi seçtiği sonucuna ulaşılmış.
Renkler ve Duygular – 1995 The Journal of General Psychology – Amsterdam